Vraag en antwoord

De gemeente heeft er de laatste jaren veel taken bij gekregen. Tegelijkertijd is er de afgelopen jaren bezuinigd op de gemeentelijke organisatie. De organisatie is daardoor kwetsbaar geworden. Langedijk en Heerhugowaard werkten op veel gebieden al zeer nauw samen. Samen hebben de gemeenten een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheden van een ambtelijke fusie. Dit onderzoek wees uit dat een ambtelijke fusie goed zou zijn maar, mede omdat de gemeenten al zo nauw samenwerken, de echte winst te behalen is bij een bestuurlijke fusie. Deze conclusie was voor de gemeenteraden aanleiding om het principebesluit te nemen voor een bestuurlijke fusie. 

Het uitgangspunt is dat inwoners zoveel mogelijk voordeel hebben van de fusie en zo min mogelijk last ondervinden. Een fusie (officieel: herindeling) tussen twee gemeenten is vooral een verandering van het gemeentebestuur en de ambtelijke organisatie. Door met elkaar samen te gaan, ontstaat een sterkere gemeente die een hogere kwaliteit van de dienstverlening kan leveren en wordt de kwetsbaarheid verminderd. Ook is de nieuwe gemeente een krachtigere gesprekspartner voor instellingen, bedrijven en andere overheden.

Een gemeentelijke herindeling wordt bij de wet geregeld. De gemeenteraden hebben op 26 februari 2019 het principebesluit genomen. In maart 2020 is een herindelingsadvies vastgesteld. Dit advies ging eerst naar de provincie en daarna naar Den Haag. De Tweede Kamer nam op 11 februari 2021 het wetsvoorstel Samenvoeging van de gemeenten Heerhugowaard en Langedijk aan. Het wetsvoorstel wordt nu nog in de Eerste Kamer besproken.

Ja, dorpen en kernen blijven gewoon bestaan. Op de borden van de bebouwde kom blijven de vertrouwde namen staan. Daarbij komt dan de vermelding van de nieuwe gemeentenaam Dijk en Waard. Dit is te vergelijken met Obdam (gemeente Koggenland) of Anna Paulowna (gemeente Hollands Kroon). De plaats valt onder een gemeente met een andere naam, maar u blijft gewoon in dezelfde plaats wonen, bijvoorbeeld in Zuid-Scharwoude (Gemeente Dijk en Waard).

De provincie benoemt na de fusie eerst een waarnemend burgemeester. De nieuwe gemeenteraad start vervolgens een sollicitatieprocedure voor de nieuwe burgemeester.

Eind november konden inwoners van Langedijk en Heerhugowaard een naam bedenken voor de nieuwe gemeente. De namencommissie heeft in december 2019 uit alle inzendingen zes namen gekozen: Broekerwaard, Dijk en Waard, Geestmerambacht, Heerhugowaard, Langewaard en Langedijk. Vervolgens konden inwoners hun mening geven over deze namen. Uit de analyse van I&O Research blijkt dat de naam Dijk en Waard de meest positieve gevoelens oproept. In maart 2020 hebben de gemeenteraden van Langedijk en Heerhugowaard besloten Dijk en Waard over te nemen als nieuwe naam.

Een herindeling is de officiële term voor een fusie bij gemeenten. Een gemeente kan op twee manieren fuseren: ambtelijk en bestuurlijk. Bij een ambtelijke fusie gaan er twee of meerdere gemeentelijke organisaties samen, maar behouden deze hun eigen bestuur. Elke gemeente heeft dan nog een eigen gemeenteraad en een eigen college van burgemeester en wethouders.

Bij een bestuurlijke fusie gaan twee gemeenten samen op in één nieuwe gemeente. Daarvoor is een herindeling nodig. De herindeling heeft betrekking op het samenvoegen van de grondgebieden van beide  gemeenten. Dit samenvoegen is een wettelijke procedure.

De nieuwe gemeente krijgt een nieuwe gemeenteraad. Voordat de nieuwe gemeente van start gaat, zijn er gemeenteraadsverkiezingen. In de beide gemeenten worden op dezelfde dag verkiezingen gehouden. Kandidaten voor de nieuwe gemeenteraad kunnen zowel uit Langedijk als uit Heerhugowaard komen.  Inwoners kiezen hieruit wie de komende vier jaar hun vertegenwoordigers zijn in de gemeenteraad van de nieuwe gemeente.

De gemeenteraad is daarbij niet over één nacht ijs gegaan. In 2013 is gestart met nadenken over vormen van samenwerking. Dat leidde in 2014 tot een verkennend onderzoek naar de bestuurlijke toekomst van Langedijk. Daaruit bleek dat zelfstandig blijven geen optie was, maar dat een ambtelijke fusie minimaal nodig was ter versterking van de uitvoeringskracht van Langedijk. Vervolgens is in 2017 een Toekomstvisie opgesteld. Op basis daarvan besloten de gemeenteraden van Langedijk en Heerhugowaard tot een ambtelijke fusie. Een vergelijking die daarna werd uitgevoerd tussen een bedrijfsplan voor een ambtelijke of bestuurlijke fusie gaf de doorslag en deed de gemeenteraden op 26 februari 2019 besluiten dat een bestuurlijke fusie de beste optie was. Daarop namen de raden een principebesluit.

Remkes zei in juli 2016 over een mogelijke fusie tussen Heerhugowaard en Langedijk in een interview met de Alkmaarsche Courant: “Er zijn ook nog wel een paar partiële oplossingen denkbaar. Zo kun je apart kijken naar de toekomst van Sint Pancras.” En hij zei in dat interview inderdaad: “Ik vind dat je vanuit de helikopter naar de meest logische ontwikkeling in het gebied moet kijken.” Remkes beschouwde dit dus feitelijk. Hij heeft daarna in zijn functie als Commissaris van de Koning geen sturende beweging gedaan om het voornemen van Langedijk om ongedeeld te willen te fuseren met Heerhugowaard te beïnvloeden.

De gemeente Langedijk heeft onderzoek gedaan naar mogelijke fusiepartners en heeft hierin gekozen voor Heerhugowaard. De gemeente Heerhugowaard was zelf niet actief op zoek naar een fusiepartner. Langedijk en Heerhugowaard werken op veel gebied al zeer nauw samen. Samen hebben de gemeenten een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheden van een ambtelijke fusie. Dit onderzoek wees uit dat een ambtelijke fusie goed zou zijn maar, mede omdat de gemeenten al zo nauw samenwerken, de echte winst te behalen is bij een bestuurlijke fusie. Er wordt op vele gebieden met Alkmaar al goed samengewerkt vanuit de HAL-samenwerking, maar ook met Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. Een fusie met Alkmaar of een andere gemeente is op dit moment niet aan de orde.

De gemeenteraden van Langedijk en Heerhugowaard hechten veel waarde aan de uitkomsten en betrekken die bij het vaststellen van het herindelingsadvies. Dit vormt de basis voor de nieuwe gemeente en de verwachting is dat een nieuwe raad op basis daarvan het beleid voor de toekomst gaat bepalen.

In de nieuwe gemeente bestaat de gemeenteraad uit 37 raadsleden. Het aantal wethouders is, volgens de Gemeentewet, maximaal 20% van het aantal raadsleden, met een verplicht minimum van ten minste 2 wethouders. Bij 37 raadsleden: tussen 2 en 7 wethouders. Bij deeltijd is het maximaal aantal wethouders maximaal 25% van het aantal raadsleden. Bij 37 raadsleden: tussen 2 en 9 wethouders.

Ongeveer 85.000.

Omdat beide gemeentebesturen graag van inwoners wilden horen wat zij belangrijke onderwerpen vinden, zijn eerder verschillende bijeenkomsten georganiseerd en teams de gemeenten ingegaan. Ook kon iedereen hun mening kwijt op een speciaal daarvoor ingerichte website www.langedijkenheerhugowaard.nl. Aanvullend is in Sint Pancras en Koedijk een representatieve meting gehouden. Bekijk de resultaten van deze meting. De resultaten waren een bouwsteen voor het herindelingsontwerp. De rode draad van de bijeenkomsten kunt u lezen in het sfeerverslag (PDF, 60 KB).

Inwoners van beide gemeenten, maatschappelijke organisaties, ondernemers en omliggende gemeenten konden tot en met 12 december 2019 een zienswijze indienen op het herindelingsontwerp.

Er is niet gekozen voor een volksraadpleging vooraf, maar voor het spreken met inwoners na het nemen van het principebesluit. Op deze manier is er meer ruimte voor een echt gesprek en worden argumenten en discussiepunten goed duidelijk.

Alle inwoners van 18 jaar en ouder uit Sint Pancras en Koedijk ontvingen een vragenlijst van I&O Research over ons voornemen om samen met gemeente Heerhugowaard een nieuwe gemeente te vormen. De enquête richtte zich op de mate waarin er draagvlak is voor fusie tussen beide gemeenten. De vragen gingen in op de voorwaarden en uitgangspunten waaronder een fusie tussen beide gemeenten voor inwoners acceptabel is.

De representatieve meting was een extra stap in deze dorpskernen in het raadplegen van inwoners. Eerder zijn daarvoor veertien avonden in Langedijk en Heerhugowaard georganiseerd. Alle inwoners hebben de gelegenheid gekregen zich op een van deze bijeenkomsten uit te spreken. In Sint Pancras en Koedijk zijn tijdens de avonden signalen opgevangen dat de meningen over de nieuwe gemeente verdeeld zijn. De colleges van beide gemeenten nemen deze signalen serieus.
Het is niet zo dat in de andere kernen dit signaal niet is opgevangen, maar het was daar veel minder sterk. Ook de opkomst van inwoners bij de inwonersbijeenkomsten was daar veel lager. Het signaal in Koedijk en Sint Pancras was zo duidelijk dat daar extra onderzoek plaatsvond.

De representatieve meting was een extra stap in deze dorpskernen in het raadplegen van inwoners. De mening van de inwoners was één van de bouwstenen bij het maken van het herindelingsontwerp. Het is een belangrijke bouwsteen, maar niet de enige. Het herindelingsontwerp gaat uit van een samenvoeging van beide gemeenten inclusief de kernen Sint Pancras en Koedijk. Bij hun besluit om het herindelingsadvies vast te stellen, hebben beide gemeenteraden een brede afweging gemaakt. Ze hebben de belangen van alle inwoners, ondernemers en het maatschappelijk middenveld een plek gegeven in het ontwerp.

Naar alle bedrijfs- en huisadressen in Langedijk en Heerhugowaard zijn drie fusie magazines verstuurd. In deze tijdschriften is aanvullende informatie te lezen over de fusie.

Heeft u dit magazine niet ontvangen? Bekijk de magazines online of haal een papieren exemplaar op bij het gemeentehuis in Langedijk en Heerhugowaard.

De gemeenten ontvangen van het Rijk een vergoeding, de zogenoemde frictiekostenvergoeding. Hieruit worden onder andere de kosten voor het samenvoegen van de ambtelijke- en griffieorganisaties betaald. Ervaringen bij recente herindelingen leert dat deze vergoeding ruimschoots voldoende is.

Op dit moment is nog niet te zeggen wat de gevolgen van de fusie precies betekenen voor de gemeentelijke lasten. Dit is namelijk iets waar de nieuwe gezamenlijke gemeenteraad over moet besluiten. De insteek van de fusie is wel om het beste van de twee gemeenten samen te brengen.

De doelstelling van de fusie is niet dat alles goedkoper wordt, maar dat de kwaliteit wordt verhoogd. Met andere woorden: een beter product voor hetzelfde geld. Het streven is wel altijd om zo zuinig mogelijk om te gaan met gemeenschapsgeld.

Op het gebied van dienstverlening zijn er geen veranderingen, de loketten blijven in zowel Heerhugowaard als Langedijk en ook het aanvragen van bijvoorbeeld een rijbewijs zal niet veranderen. Wel volgen wij nieuwe manieren van dienstverlening. Zo is het in andere gemeente als proef in sommige plaatsen mogelijk om een nieuw paspoort thuis te regelen. De gemeente komt dan bij u langs. Wij volgen de resultaten van dit soort proeven op de voet en wanneer ze succesvol blijken, zullen wij de mogelijkheden voor onze gemeente onderzoeken.

Ja, u kunt gebruik blijven maken van het afvalbrengstation op Breekland. Voor reisdocumenten kunt u terecht bij de publieksbalies in De Binding in Zuid-Scharwoude. Ook vanaf 2022. In de nieuwe gemeente, vanaf 2022, kunnen inwoners daarnaast ook gebruik maken van de publieksbalies het gemeentehuis in Heerhugowaard en het afvalbrengstation aan de Beukenlaan in Heerhugowaard.

De laatste tijd is er al veel gebeurd (de Krul, ondertunneling N242) aan verbindingen voor de fietsers. De Fietsersbond en andere partijen zijn gesprekspartners van de gemeente op dit onderwerp. Ook de Jongerenraad Langedijk-Heerhugowaard heeft zorgen geuit hierover. Het heeft daarom onze blijvende aandacht.

Een gemeente gaat niet over het openbaar vervoer in de regio, daar gaat de provincie over. Connexxion regelt het openbaar busvervoer in Langedijk en Heerhugowaard. Lokaal is het afgelopen jaar hard gewerkt aan een buurtbus in samenwerking met vrijwilligers van de Hugohopper. De fusie biedt kansen om dit te verbeteren en gezamenlijk op te pakken.

Een visie wordt gemaakt voor het Geestmerambacht. Dat is nodig omdat de Provincie zich heeft teruggetrokken als aandeelhouder van het gebied. Met de overige partners wordt gekeken hoe het gebied toekomstbestendig kan worden ingericht.

Het uitgangspunt van beide gemeenteraden is om alle voorzieningen die er nu in beide gemeente zijn, te behouden.

Bij de fusie gaan alleen de eigen gemeentelijke diensten op in de nieuwe gemeente. Dat zijn de medewerkers van team Wmo en Jeugd.

Het verenigingsleven is belangrijk voor verbondenheid, sociale contacten en de identiteit van een dorp of gemeenschap. Daar hecht de gemeenteraad in het ontwerp van de nieuwe gemeente veel waarde aan. Wij werken hard aan om de verenigingen in stand te houden. De gemeente kan faciliteren met accommodaties en kan ondersteunen met subsidies. De vereniging bent u echter zelf.

Ook de nieuwe gemeenteraad zal belang hechten aan gemeenschapszin. Het beleid van de nieuwe gemeente wordt bepaald door de nieuwe gemeenteraad, die vanaf 2022 aan zet is.

De nieuwe gemeente start met één APV. Deze verordening komt in plaats van de twee huidige APV’s maar zal worden voorbereid door de huidige raden.

Daar valt nu nog niets over te zeggen, het is aan de nieuwe gemeenteraad die vanaf 2022 begint. De visie wordt in samenwerking met de betreffende instellingen gemaakt. U hoeft als instelling natuurlijk niet te wachten op de fusie van de gemeente. U kunt zelf initiatief nemen en de samenwerking met een andere organisatie of instelling aangaan.

Nee, tot 1 januari 2022 zijn Langedijk en Heerhugowaard nog twee afzonderlijke gemeenten. Dan gelden de regelingen voor die gemeente. Als u grond wilt kopen, wendt u zich tot de gemeente die de grond op dit moment in bezit heeft.

Daar kunnen we nu nog niets over zeggen, dat is aan de nieuwe gemeenteraad die vanaf 1 januari 2022 aan zet is.